انواع آسیب ورزشی شامل آسیب‌هایی هستند که معمولاً در حین ورزش رخ می‌دهند، اما این آسیب‌ها مختص ورزشکاران نیستند. افرادی مانند کارگران، نقاشان و باغبانان نیز ممکن است دچار این آسیب‌ها شوند. در این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی کامل این موضوع بپردازیم.
آسیب ورزشی چیست؟
آسیب‌های ورزشی را می‌توان به دو گروه اصلی آسیب‌های حاد و آسیب‌های مزمن طبقه بندی کرد. صدمات حاد به طور ناگهانی و معمولاً در نتیجه حوادثی مانند زمین خوردن، ضربه یا پیچش مفاصل رخ می‌دهند. آسیب‌های مزمن اغلب به دلیل فشارهای مکرر بر روی یک ناحیه خاص از بدن ایجاد شده و به تدریج در طول زمان ایجاد می‌شوند. رگ به رگ شدن و دررفتگی نمونه‌هایی از آسیب‌های حاد هستند و آسیب‌های مزمن معمولاً شامل شرایطی مانند شین اسپلینت (درد ساق پا) و شکستگی‌هایی که در اثر فشار مداوم به وجود می‌آیند، هستند.
چه کسانی دچار آسیب ورزشی می‌شوند؟
معمولا افرادی که هنگام انجام فعالیت‌های فیزیکی تحت شرایط زیر به انجام فعالیت خود ادامه می‌دهند، می‌توانند در معرض آسیب ورزشی شوند:
- فعالیت با تکنیک‌های ورزشی نادرست
- تمرین بیش از حد، که می‌تواند شامل تمرین بسیار مکرر، خیلی شدید یا برای مدت زمان طولانی باشد
- تغییر سریع و ناگهانی شدت فعالیت بدنی
- انجام یک ورزش در تمام طول سال
- دویدن یا پریدن روی سطوح سخت
- پوشیدن کفش‌های نامناسب
- عدم استفاده از تجهیزات مناسب
- صدمات قبلی
- مشکلات مفصلی یا انعطاف پذیری ضعیف
- مصرف برخی داروها، مانند فلوروکینولون‌ها، دسته ای از آنتی بیوتیک‌های مرتبط با تاندونیت و پارگی تاندون
این مقاله نیز ممکن است برای شما مفید باشد: آسیب اسکلتی عضلانی ورزشی
آسیب‌های ورزشی شایع
آسیب‌های متداول ورزشی عبارتند از:
آسیب‌های شانه
- آسیب روتاتور کاف: این نوع آسیب شایع‌ترین نوع آسیب شانه است. روتاتور کاف از گروهی از چهار عضله و تاندون تشکیل شده است که ثبات مفصل شانه را فراهم می‌کند. آسیب‌های روتاتور کاف زمانی رخ می‌دهد که تاندون‌های نزدیک مفصل به دلیل استفاده بیش از حد یا ضربه ناگهانی ملتهب می‌شوند. آن‌ها اغلب در افراد دارای مشاغلی که شامل حرکات بالای سر هستند، مانند نقاشان، و همچنین ورزشکارانی که به طور مکرر دست‌های خود را بالا می برند، مانند بازیکنان تنیس و شنا، دیده می‌شوند.
- التهاب تاندون شانه: این وضعیت زمانی ایجاد می‌شود که قسمت بالایی تیغه شانه در هنگام بالا بردن بازو به بافت‌های نرم زیر آن فشار وارد می‌کند. این وضعیت می‌تواند منجر به التهاب تاندون و بورسیت شود، حرکت را محدود کرده و باعث درد شود. فعالیت‌هایی که شامل حرکات تکراری بالای سر هستند، مانند شنا کردن، خطر این نوع آسیب را افزایش می‌دهند.
- ناپایداری شانه: ناپایداری شانه زمانی رخ می‌دهد که انتهای گرد استخوان بازو به طور جزئی یا کامل از حفره کم عمق خود خارج شود. وقتی تاندون‌ها، رباط‌ها و عضلات شانه کشیده یا پاره می‌شوند، شانه شل می‌شود و ممکن است دررفتگی‌های مکرری در این قسمت رخ دهند.
آسیب‌های آرنج
- آرنج تنیس بازان (اپی کوندیلیت جانبی): هنگام انجام ورزش‌های تنیس یا سایر ورزش‌های راکتی، تاندون‌های آرنج ممکن است دچار پارگی‌های کوچک و التهاب شوند و در نتیجه در قسمت بیرونی آرنج احساس درد ایجاد شود. مشاغلی که شامل استفاده مکرر از ساعد هستند، مانند نقاشی، لوله کشی و نجاری نیز خطر ابتلا به آرنج تنیس بازان را افزایش می‌دهند.
- آرنج گلف باز (اپی کوندیلیت داخلی): این نوعی از التهاب تاندون است که باعث درد در قسمت داخلی آرنج می‌شود. درد ممکن است به ساعد و مچ دست کشیده شود. گلف بازها و افرادی که مکرراً از مچ دست خود استفاده می‌کنند یا انگشتان خود را فشار می‌دهند، مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
- آرنج لیگ کوچک: این آسیب بر صفحه رشد آرنج تأثیر می‌گذارد و در اثر پرتاب‌های مکرر در افراد جوان ایجاد می‌شود. این آسیب معمولاً هنگام پرتاب‌ها مشاهده می‌شود، اما می‌تواند در هر ورزشکار جوانی که پرتاب‌های مکرری انجام می‌دهد، رخ دهد. درد معمولا در قسمت داخلی آرنج احساس می‌شود.
- آسیب رباط جانبی اولنار: پرتاب مکرر می‌تواند منجر به پارگی در رباط جانبی اولنار شود که در سمت داخلی آرنج قرار دارد. این آسیب باعث درد و کاهش اثربخشی پرتاب می‌شود.
بیشتر بخوانید: علت آرنج تنیس بازان چیست؟
آسیب‌های زانو
- زانوی دونده (سندرم درد کشکک رانی): این آسیب به عنوان زانوی جامپر نیز شناخته می‌شود. این وضعیت منجر به درد یا حساسیت در نزدیکی یا زیر کشکک زانو می‌شود. این بیماری در بین دوندگان شایع است، اما می‌تواند بر افرادی که در فعالیت‌های دیگری مانند پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری مشغول هستند نیز تاثیر بگذارد.
- شکستگی: شکستگی می‌تواند در هر استخوانی که اطراف زانو را احاطه کرده است رخ دهد، اگرچه شکستگی کاسه زانو (کشکک) شایع‌ترین آسیب است. این شکستگی‌ها اغلب در اثر حوادثی مانند زمین خوردن شدید یا ضربه به زانو ایجاد می‌شوند.
- دررفتگی: ضربه شدید و قابل توجه به زانو می‌تواند کاسه زانو را از شیار آن در استخوان ران (فمور) خارج کند و باعث خارج شدن آن از تراز و دررفتگی کاسه زانو شود.
- پارگی رباط: هنگامی که زانو بیش از حد تحت کشش یا پیچ خوردگی قرار می‌گیرد، رباط‌های داخل آن ممکن است پاره شوند. ورزشکاران اغلب آسیب‌های رباط صلیبی قدامی (ACL) را تجربه می‌کنند که اغلب حین تغییر جهت ناگهانی یا هنگام پرش از ارتفاع رخ می‌دهد.
- پارگی منیسک: غضروف منیسک به عنوان ضربه گیر در زانو عمل می‌کند. پیچ‌خوردگی‌ها یا چرخش‌های نامناسب می‌تواند باعث پارگی منیسک شود که اغلب با رگ به رگ شدن زانو یا پارگی کامل رباط‌های زانو همراه است.
- پارگی تاندون: پارگی تاندون در میان افراد میانسالی که به ورزش‌هایی مانند دویدن و پریدن می‌پردازند، شایع‌تر است. این آسیب اغلب به دلیل پرش‌های شدید یا پرش‌های ناشیانه رخ می‌دهند.
آسیب‌های ران و ساق پا
- کشش کشاله ران: حرکات سریع پهلو به پهلو می‌تواند ماهیچه‌های قسمت داخلی ران را تحت فشار قرار دهد و منجر به کشش کشاله ران شود. افرادی که ورزش‌هایی مانند هاکی، فوتبال و بیسبال را انجام می‌دهند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کشش کشاله ران هستند.
- کشیدگی همسترینگ: همسترینگ از سه عضله تشکیل شده است که در پشت ران قرار دارند. فعالیت‌هایی که شامل دویدن، پریدن و تغییرات ناگهانی سرعت می‌شوند، می‌توانند خطر کشیدگی همسترینگ را افزایش دهند. بازیکنان بسکتبال و فوتبال معمولاً این نوع آسیب را تجربه می‌کنند.
- شین اسپلینت: شین اسپلینت به درد ناشی از التهاب ماهیچه‌ها، تاندون‌ها و بافت استخوانی در امتداد قسمت داخلی ساق پا (درشت نی)، که استخوان بزرگ جلوی ساق پا است، گفته می‌شود. این درد معمولا در قسمت داخلی ساق پا احساس می‌شود و در دوندگان شایع‌تر است.
آسیب‌های مچ پا
- پیچ خوردگی مچ پا: پیچ خوردگی مچ پا زمانی رخ می‌دهد که مچ پا به طرز نامناسبی می‌چرخد و باعث کشیدگی یا پارگی رباط‌های مفصل می‌شود. این آسیب می‌تواند در حین فعالیت‌هایی مانند پریدن یا چرخیدن، راه رفتن روی سطوح ناهموار، یا زمانی که فردی روی پاهای خود فرود می‌آید اتفاق بیفتد. افرادی که والیبال و بسکتبال بازی می‌کنند، بیشتر در معرض این آسیب هستند.
- تاندونیت آشیل: تاندون آشیل ماهیچه ساق پا را به پشت پاشنه پا متصل می‌کند. این آسیب می‌تواند ناشی از کشش، پارگی یا تحریک این تاندون باشد. تاندون آشیل به شدت در هنگام راه رفتن، دویدن، بالا رفتن از پله، پریدن و ایستادن روی نوک پا استفاده می‌شود. افراد مبتلا به تاندونیت آشیل معمولاً درد و سفتی در پشت پاشنه پا، به‌ویژه هنگام صبح را تجربه می‌کنند. تاندونیت آشیل اغلب یک بیماری مزمن است که در اثر استفاده بیش از حد تاندون ایجاد می‌شود، اگرچه موارد شدیدتر می‌تواند منجر به پارگی شود که ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
علائم آسیب‌های ورزشی
علائم تجربه شده در یک آسیب ورزشی بسته به نوع آسیب می‌تواند متفاوت باشد. هم اکنون به علائم مرتبط با آسیب‌های حاد و مزمن آسیب‌های ورزشی خواهیم پرداخت:
علائم آسیب حاد (آسیب ناگهانی)
- درد ناگهانی و شدید
- تورم یا کبودی شدید
- ناتوانی در قرار دادن وزن روی پا، زانو، مچ پا یا پا
- مشکل در حرکت دادن مفصل به طور معمول
- ضعف قابل توجه در اندام آسیب دیده
- ناهماهنگی یا دررفتگی قابل مشاهده استخوان یا مفصل
علائم آسیب مزمن (ناشی از استفاده بیش از حد از عضو)
- درد هنگام فعالیت بدنی یا ورزش
- تورم و درد مبهم در هنگام استراحت یا عدم فعالیت بدنی
دقت به علائم و نشانه‌ها، راه جلوگیری از آسیب جدی
در صورتی که با توجه به علائم بیان شده، احساس می‌کنید ممکن است دچار آسیب ورزشی شده باشید، بررسی علائم و مراجعه‌ی فوری به پزشک می‌تواند در جلوگیری از آسیب جدی و عدم نیاز به درمان‌های جدی‌تر، نقش موثری داشته باشد.
سوالات متداول
قبل از فعالیت ورزشی، بدن خود را گرم کنید، لباس محافظ مناسب بپوشید، از تکنیک مناسب استفاده کنید، به تدریج شدت فعالیت را افزایش دهید و به سیگنال‌های بدن خود گوش دهید تا از فشار بیش از حد جلوگیری کنید.
استراحت، استفاده از کمپرس یخ. بلافاصله به یک پزشک مراجعه نمایید.
زمان بهبودی بسته به نوع و شدت آسیب متفاوت است. ممکن است از چند روز تا چند ماه متغیر باشد.
اگر درد شدید، ناتوانی در تحمل وزن، بی ثباتی مفصل، تورم مداوم دارید که خبری از بهبودی نیست، باید به پزشک مراجعه کنید.
بستگی به نوع و شدت آسیب دارد. در برخی موارد، ورزش اصلاحی ممکن است امکان پذیر باشد، اما مهم است که ابتدا با یک متخصص مشورت کنید.
خیر، جراحی همیشه لازم نیست. بسیاری از آسیب‌های ورزشی را می‌توان با روش‌های غیر جراحی مانند استراحت، فیزیوتراپی و دارو درمان کرد.
برخی از آسیب‌های ورزشی، اگر به درستی درمان نشوند، می‌توانند منجر به عوارض طولانی مدت مانند درد مزمن، بی ثباتی مفصل یا کاهش دامنه حرکتی شوند. مدیریت اولیه و مناسب می‌تواند به کاهش این خطرات کمک کند.