خشکی زانو بعد از تعویض مفصل زانو یکی از مشکلات رایج پس از جراحی است که می‌تواند به علت‌های مختلفی ایجاد شود. این مشکل معمولاً باعث کاهش دامنه حرکتی زانو و احساس سختی در حرکت آن می‌شود. برای اینکه از خشکی زانو جلوگیری کنید و یا در کوتاه ترین زمان ممکن آن را رفع کنید، با ما همراه باشید.
علت های خشکی زانو بعد از تعویض مفصل
خشکی زانو پس از تعویض مفصل زانو یکی از عوارض شایع این عمل جراحی است که به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. در اینجا به مهم‌ترین علت ها و عوامل مؤثر در خشکی زانو بعد از تعویض مفصل زانو اشاره می‌کنیم:
- التهاب پس از جراحی: پس از تعویض مفصل، بدن به طور طبیعی به عنوان یک واکنش التهابی به عمل جراحی پاسخ می‌دهد. این التهاب باعث تورم و محدودیت حرکتی در مفصل جدید می‌شود. التهاب باعث احساس خشکی، سفتی، و کاهش دامنه حرکتی در زانو می‌گردد. این وضعیت معمولاً با گذشت زمان و انجام فیزیوتراپی کاهش می‌یابد.
- رکود و عدم تحرک: پس از عمل تعویض مفصل، بیمار به دلیل درد یا عدم تحرک از حرکت دادن مفصل به طور کامل خودداری می‌کند. این بی حرکتی به سفت شدن و خشکی مفصل منجر می‌شود. در صورت عدم انجام حرکات مناسب و فیزیوتراپی، زانو دچار محدودیت حرکتی و خشکی می‌شود.
- اسکار و چسبندگی‌ها : در بعضی مواقع پس از جراحی، بافت های اسکار در اطراف مفصل ایجاد می‌شوند و موجب محدودیت حرکت مفصل شوند. این چسبندگی ها حرکت زانو را محدود کرده و احساس خشکی و سفتی ایجاد می‌کنند.
- کاهش دامنه حرکتی : پس از عمل تعویض مفصل زانو، دامنه حرکتی زانو کاهش می‌یابد. این کاهش دامنه حرکتی به دلیل عدم استفاده مناسب از مفصل، ضعف عضلات اطراف زانو، یا تشکیل بافت اسکار می‌باشد. این مشکل خشکی و سفتی را به همراه خواهد داشت.
- مشکلات عضلانی و ضعف عضلات اطراف زانو: یکی از علل شایع خشکی زانو پس از تعویض مفصل، ضعف و عدم تقویت عضلات اطراف مفصل است. پس از عمل جراحی، عضلات ضعیف شده و به همین دلیل نمی‌توانند مفصل را به خوبی حمایت کنند. این ضعف عضلانی موجب احساس خشکی، سفتی و عدم تحرک مناسب می‌شود.
- ناهماهنگی در نصب پروتز: گاهی اوقات پروتز زانو به درستی قرار نگرفته یا به شکل مناسبی نصب نشده است. این موضوع منجر به عدم تعادل و محدودیت در حرکت مفصل و در نتیجه خشکی می‌شود. همچنین، ناهماهنگی در اندازه و شکل پروتز موجب درد و خشکی در مفصل می‌شود.
- عدم فیزیوتراپی یا توانبخشی ناکافی: توانبخشی و فیزیوتراپی پس از تعویض مفصل زانو برای بازگشت به حالت طبیعی و بهبود دامنه حرکتی مفصل ضروری است. عدم پیگیری فیزیوتراپی یا انجام تمرینات به‌طور منظم منجر به سفتی مفصل و خشکی در زانو می‌شود.
- عفونت یا التهاب مزمن: در برخی موارد، عفونت های پس از جراحی باعث التهاب مزمن و خشکی در زانو می‌شوند. عفونت به طور موقت باعث افزایش التهاب و درد می‌شود، که در نتیجه منجر به خشکی مفصل می‌شود.
- سن بیمار: سن بالاتر یکی از عوامل مؤثر در خشکی زانو پس از تعویض مفصل است. با افزایش سن، بدن به طور طبیعی بهبودی کند تر و سخت تر دارد، و همچنین خطر ایجاد مشکلات دیگری مانند ضعف عضلات یا چسبندگی های بافتی بیشتر است.
- شرایط پزشکی دیگر: برخی بیماری ها مانند آرتریت روماتوئید، دیابت یا بیماری های قلبی و عروقی بر روند بهبودی و انعطاف پذیری مفصل تأثیر میی‌گذارند و منجر به خشکی بیشتر مفصل زانو پس از جراحی می‌شوند.
خشکی زانو بعد از تعویض مفصل تا چه زمانی باقی می‌ماند؟
خشکی زانو بعد از تعویض مفصل زانو معمولاً موقتی است و به تدریج طی چند هفته تا چند ماه کاهش می‌یابد. این وضعیت به عوامل مختلفی مانند شدت التهاب، میزان انجام فیزیوتراپی، وضعیت عمومی بیمار و رعایت مراقبت های پس از جراحی بستگی دارد. در بسیاری از موارد، پس از ۲ تا ۳ ماه، بیمار قادر به بازگرداندن دامنه حرکتی مناسب و کاهش احساس خشکی خواهد بود. با این حال، در صورتی که خشکی طولانی‌مدت یا درد شدید ادامه پیدا کند، نیاز به ارزیابی پزشکی و انجام اقدامات اضافی مانند فیزیوتراپی یا حتی درمان های دیگر وجود دارد.
خشکی زانو بعد از تعویض مفصل طبیعی است؟
خشکی زانو بعد از تعویض مفصل تا حدودی طبیعی است و معمولاً بخشی از روند بهبودی است. پس از جراحی، بدن به طور طبیعی به التهاب و تورم واکنش نشان می‌دهد که باعث محدودیت حرکت و احساس خشکی در مفصل می‌شود. این خشکی به دلیل التهابات اولیه، ضعف عضلات اطراف زانو یا حتی عدم تحرک در روزهای اول پس از عمل ایجاد می‌شود. با گذشت زمان و انجام فیزیوتراپی و تمرینات مناسب، این خشکی کاهش می‌یابد و دامنه حرکتی مفصل بهبود می‌یابد.
روش های درمان خشکی زانو بعد از تعویض مفصل
برای درمان خشکی زانو پس از تعویض مفصل، چندین روش مؤثر وجود دارد که به بهبود دامنه حرکتی و کاهش سفتی مفصل کمک کند. در ادامه، مهم ترین روش ها آورده شده است:
- فیزیوتراپی و تمرینات خاص: فیزیوتراپی اولین و مهم ترین روش برای درمان خشکی زانو است. تمرینات کششی و تقویتی مخصوص زانو به تقویت عضلات اطراف مفصل و بهبود حرکت مفصل کمک می‌کند. تمرینات به تدریج دامنه حرکتی زانو را افزایش می‌دهند و از سفت شدن بیشتر مفصل جلوگیری می‌کنند.
- حرکات و کشش‌های ملایم: انجام تمرینات کششی و حرکات ملایم به افزایش انعطاف پذیری مفصل کمک می‌کند. این کشش ها باید تحت نظر فیزیوتراپیست انجام شوند تا از بروز آسیب های جدید جلوگیری شود. کشش هایی مانند خم و راست کردن زانو، کشش عضلات چهارسر و همسترینگ به کاهش خشکی و بهبود دامنه حرکتی کمک می‌کنند.
- داروهای ضد التهاب: در صورتی که التهاب در مفصل باعث خشکی شود، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن به کاهش التهاب و درد کمک می‌کنند. این داروها معمولاً تحت نظر پزشک برای کنترل التهاب تجویز می‌شوند.
- گرما درمانی: استفاده از کمپرس گرم یا حمام گرم به شل شدن عضلات و بافت ها کمک می‌کند و احساس راحتی در مفصل زانو را افزایش می‌دهد. گرما باعث بهبود جریان خون و کاهش سفتی مفصل می‌شود.
- استفاده از وسایل کمکی: در صورت نیاز، استفاده از وسایل کمکی مانند زانوبندها یا محافظ ها به حمایت از مفصل و کاهش فشار بر آن کمک می‌کند. این وسایل به ویژه در مراحل اولیه بهبودی مفید هستند.
- جراحی ثانویه : در مواردی که خشکی شدید و محدودیت حرکتی پس از مدت زمان ادامه می‌یابد، برخی بیماران نیاز به جراحی ثانویه اصلاحی یا روش های دیگر برای بهبود دامنه حرکتی دارد.